Van wortelcellen naar wortel: met deze 3D-printer bevechten Qatarese studenten voedselonzekerheid

Landen met een tekort aan landbouwgrond helpen aan voedsel. Zo ontstond het idee van Mohammad Annan (20) en Lujain Al Mansoori (21) uit Qatar om een nieuwe 3D-printer te ontwikkelen. Alleen een laboratorium en hun printer is voldoende om een massa aan wortels te creëren. Daar hebben ze dus geen kilometers aan grond en liters aan water voor nodig.

De studenten hopen zo een probleem aan te pakken waar hun eigen land maar al te bekend mee is, vertellen ze de Qatarese nieuwssite al-Jazeera. Slechts 2,5 procent van het woestijnachtige Qatar is bebouwbaar en daarom is het land sterk afhankelijk van voedselimport. Dat probleem geldt ook voor veel andere landen. 

Mohammad en Lujain zien een oplossing in hun uitvinding en wonnen er deze zomer zelfs een prijs mee. Volgens Pieter Debrauwer, onderzoeksmanager 3D Food and Pharma Printing van TNO, is dit een positieve ontwikkeling voor landen met een tekort aan landbouwgrond. “Maar voor Nederland zal dit niet interessant zijn, omdat wij genoeg grond hebben.” 

Geen puree, maar cellen

Groenten printen is niks nieuws, vertelt Debrauwer. “We doen het sinds kort ook in Nederland.” Maar die groenten komen tot stand met een andere reden en daarom ook met een andere methode. Hier is het namelijk bedoeld om eten makkelijker te maken voor mensen die moeite hebben met kauwen en slikken, bijvoorbeeld ouderen. “Daarom worden de groenten gepureerd en vervolgens terug geprint naar hun originele vorm.” Maar, zo benadrukt Debrauwer, die groenten zijn wel op de conventionele manier in de grond geteeld. 

En dat is dus niet het geval bij deze nieuwe 3D-printer, die groentecellen omtovert tot groenten met behulp van licht. Nooit eerder kwamen groenten zo tot stand. De studenten kozen voor deze methode, omdat ze zo massaproductie kunnen creëren zonder landbouw nodig te hebben. 

Stevigere wortel  

Het is een methode die in de 3D-printerwereld vaker wordt toegepast, maar niet bij groenten, stelt Debrauwer. “TNO heeft het tien jaar geleden ook overwogen, maar veel voedselproducten worden giftig als je dit doet.” Het lijkt hem daarom interessant om te zien welke stapjes deze studenten hebben gezet, ‘want giftig wordt het niet altijd’. 

Bekend is dat hun wortels tot stand komen door wortelcellen te oogsten van een echte wortel. Vervolgens zorgen ze ervoor dat die cellen zich vermenigvuldigen in een laboratorium.  “Daar voegen ze vloeistof en UV-licht aan toe, zodat de cellen met elkaar verbinden.” Tot slot beslis je in welke vorm de groente uit de printer moet komen en printen maar.

Het zorgt voor een ander product dan de Nederlandse 3D-wortels die voortkomen uit puree. Debrauwer vermoedt dat deze wortels daarom steviger zijn. “Dat lijkt ook op die foto zo.” Wel benadrukt hij dat je zoiets pas zeker kan weten, als je het product in het echt ziet. 

Veel vitamines, maar energie-intensief 

De wortel die in Qatar uit de 3D-printer komt, is net zo voedzaam als de gewoonlijke wortel uit de grond. Volgens student Mohammad kost hun methode ook veel minder energie, dan het omzetten van het dorre Qatarese landschap naar landbouwgrond. Win win dus, zou je denken.

Debrauwer denkt dat dat kan kloppen voor een land als Qatar. “Maar ik denk niet dat de hele wereld nu opeens wortels gaat kweken in het lab.” Zo verwacht hij dat dit proces meer energie en geld kost dan via landbouwgrond, als je die wel ter beschikking hebt.”

Ook is volgens hem de Nederlandse methode van verbouwen, pureren en printen efficiënter dan de methode van wortelcellen omtoveren tot wortels in een lab. “Lokaal kan dit dus iets opleveren, maar hier gaan we het niet terugzien.”